Skróty nazw województw: (DŚ) województwo dolnośląskie (KP) województwo kujawsko-pomorskie (LB) województwo lubelskie (LS) województwo lubuskie (ŁD) województwo łódzkie (MP) województwo małopolskie (MZ) województwo mazowieckie (OP) województwo opolskie (PK) województwo podkarpackie (PL) województwo podlaskie (PM) województwo Imiona] mogą wygenerować tysiące pomysłów na twój projekt, więc nie krępuj się klikać dalej, a na koniec użyj poręcznej funkcji kopiowania, by wyeksportować swoje nazwy dzielnic miast do wybranego edytora tekstu. Miłej zabawy! Jakie są dobre nazwy dzielnic miast? W tym generatorze znajdują się tysiące losowych nazwy dzielnic Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, wyd. 2 popr. i poszerz., Gdańsk 1999. Nosarzewo Historia Nosarzewa, 2019. ‍ Zobacz Nowik Krystyna Nowik Sufiks -ynia w polskich nazwach miejscowych, w: Terytorialne i etniczne zróżnicowanie nazewnictwa, red. Aleksandra Belchnerowska, Bożena Frankowska-Kozak, Jolanta Ignatowicz-Skowrońska, Szczecin 2006, s Lotnictwo cywilne Lotnictwo od kuchni Kody lotnisk. Lotniska mają przyporządkowane przez międzynarodowe organizacje lotnicze oznaczenia. Poniżej zamieszczam kody IATA. Bibliogr. s. 286-290. This publication is unavailable to your account. If you have more privileged account please try to use it or contact with the institution connected to this digital library. Swornegacie. Stary Bógpomóż. Tupadły. Wymysłów Francuski. Zimna Wódka. Zgniłe Błoto. Złe Mięso. Nazwy miejscowości dawno temu często miały zupełnie inne znaczenie niż obecnie. To, co kiedyś mogło wcale nie budzić kontrowersji, dziś może być powodem do robienia sobie zabawnych zdjęć pod tablicą z nazwą danego miasteczka. U8qEMX. W mapach dotykowych parku narodowego zastosowano kolorowe i brajlowskie napisy. Barwne opisy wykonano powiększoną czcionką w kolorze kontrastującym z kolorem tła i umieszczono w sposób konwencjonalny. Ze względu na wielkość znaków brajlowskich nie można było prawie nigdzie zastosować pełnych nazw obiektów geograficznych opisanych brajlem (wyjątkiem są nazwy dużych miast i państw). Konieczne było użycie skrótów brajlowskich. Powstał w ten sposób wykaz skrótów brajlowskich, które zostały zastosowane na mapach danego parku narodowego. Skróty te są dwuliterowe lub trzy przy czym tym trzecim znakiem jest tzw. znak klucz. Dwuliterowy skrót na mapie oznacza miasto lub państwo (jeśli nie jest zapisane w pełnym brzmieniu). Skróty nazw innych obiektów geograficznych mają trzy znaki, gdyż skrót dwuliterowy został poprzedzony brajlowskim znakiem-kluczem, który informuje o rodzaju opisanego kluczy jest bardzo ważnym elementem pozwalającym szybko rozróżnić obiekty na mapie mające taki sam skrót literowy. Plansza z objaśnieniami skrótów brajlowskich powinna zawsze być obok oglądanej mapy tematycznej. Często zdarza mi się widzieć skrót W-wa oznaczający Warszawę. Jak sądzę, w tych obserwacjach nie jest odosobniony. Moje rodzine miasto (Zbąszynek) często bywa skracane do formy Zb-ek, ale czy tak w ogóle można skracać tego typu nazwy? Szanowni Czytelnicy, nazwy miejscowości są tymi nazwami, których najlepiej nie skracać. Istnieje bowiem ryzyko, że nie zawsze takowy skrót zostanie odczytany w sposób jednoznaczny. O ile skrót W-wa większość z nas odczyta prawidłowo, o tyle do skrótu Zb-ek mam już wątpliwości. Tych nowotworów należy więc unikać. O PORTALU Portal to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy. Więcej Polska w XX wieku Stalinizm AKTUALIZACJA: PUBLIKACJA: Infografiki 7 maja 1946 roku, niemieckie nazwy miast na Warmii i Mazurach zastąpiono nowymi, polskimi. Olsztyn zamiast Allenstein, wschodniopruski Elbing został Elblągiem, a Lyck - Ełkiem. Wprowadzanie nowych nazw nie obyło się bez protestów. Zarządzenie ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych "o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości" wprowadzało też polskie nazwy innych miast: Gołdap (Goldap), Dobre Miasto (Guttstadt), Lidzbark Warmiński (Heilsberg), Pisz (Johannisburg), Giżycko (Loetzen), Morąg (Mohrungen), Nidzica (Neidenburg), Szczytno (Ortelsburg), Ostróda (Osterode), Kętrzyn (Rastenburg), Pasłęk (Preussisch Holland), Iława (Deutsch Eylau), Węgorzewo (Angerburg). Wcześniej o takim ich brzmieniu zdecydowała Komisja Ustalania Nazw Miejscowości (KUNM), która pracowała w Krakowie. (PAP) COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione. NAJNOWSZE W Treblince uczczono 79. rocznicę buntu więźniów niemieckiego obozu zagłady Szef MEiN podpisał rozporządzenie dot. podstawy programowej edukacji dla bezpieczeństwa Rozpoczął się Festiwal Organowy Młodych w Sejnach Gubernator generalny Australii oddał hołd ofiarom Auschwitz Jest potrzeba zniwelowania dystansu między duchowieństwem a świeckimi – wynika z syntezy synodalnej archidiecezji gdańskiej Newsletter Oświadczam, że wyrażam zgodę oraz upoważniam Muzeum Historii Polski, ul. Mokotowska 33/35, W-wa (dalej MHP) jako Administratora danych osobowych oraz wszelkie podmioty działające na rzecz lub zlecenie MHP do przetwarzania moich danych osob. (e-mail) w zakresie i celach niezbędnych do otrzymywania newslettera od dnia wyrażenia tej zgody do jej odwołania. Jestem świadomy/a, że mam prawo w dowolnym momencie odwołać zgodę oraz że odwołanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody udzielonej przed jej wycofaniem. Jestem też świadomy/a, że przysługuje mi prawo dostępu do moich danych, do ich sprostowania, do ograniczenia przetwarzania, do przenoszenia danych, do sprzeciwu wobec przetwarzania. COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione. Nazwy mieszkańców miast i wsi piszemy małą literą. Przykłady: warszawianin, paryżanin, wrocławianka, jeleniogórzanin, lipniczanka Słownik ortograficzny jasno określa sposób zapisu tego typu nazw, ale ich tworzenie może być problematyczne. Wynika to z wątpliwości związanych z doborem odpowiedniego formantu słowotwórczego. Dlatego warto zapamiętać, że formant: * -anin (rodzaj męski) / -anka (rodzaj żeński) służy do tworzenia nazw mieszkańców polskich miast i wsi; * -czyk pojawia się najczęściej w nazwach mieszkańców obcych miast i wsi (od tej reguły istnieją jednak wyjątki, np. katmandunianin, mogadiszunianin). Można również spotkać formy utworzone za pomocą przyrostka -ak, jednak są one uznawane za potoczne. Przykłady: warszawiak, krakowiak Co ważne, nie od wszystkich nazw polskich i obcych można utworzyć nazwy mieszkańców, np. o mieszkańcu Oslo można powiedzieć tylko mieszkaniec Oslo. Wykaz obejmuje symbole dokumentacyjne i skróty rzeczowe podane we wstępie do cz. I (1980) wraz z uzupełnieniami publikowanymi w następnych częściach Słownika. AA – Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego 1501-1506, wyd. F. Papée, Kraków 1927. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 19. AAC – „Acta Archaeologica Carpathica”. ABMK – „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”. AC – Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 1-3, Kraków 1894-1908. Ad. – Acta administratoralia episcopi Cracoviensis, rps AMetr. ADCzęstochowa – Archiwum Diecezjalne w Częstochowie. AG – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. AG perg. – Zbiór dokumentów pergaminowych, dział w AG. AGZ – Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. bernardyńskiego we Lwowie, t. 1-19, Lwów 1868-1906. AHPKrak. – Atlas Historyczny Polski, (seria) Mapy szczegółowe XVI wieku, 1: Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. H. Rutkowskiego, Warszawa 2008. AHPSand. – Atlas Historyczny Polski, (seria) Mapy szczegółowe XVI wieku, 2: Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. W. Pałuckiego, Warszawa 1993. AJG – Archiwum OO. Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. AKapKrak. – Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej. AKH – Archiwum Komisji Historycznej, poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”. AKH 3 – Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1886, s. 271-471. AKH 3 – Zapiski herbowe z dawnych ksiąg ziemskich przechowywanych w Archiwach radomskim i warszawskim, zebrał K. Potkański, Kraków 1886, s. 119-151. AKH 4 – zob. DKM. AKH 6 – Acta capitulorum Cracoviensis et Plocensis selecta (1438-1523, 1438- 1525), wyd. B. Ulanowski, Kraków 1891, s. 1-295. AKH 8 – Nieznane zapiski heraldyczne średniowieczne polskie, głównie sieradzkie, zebrał S. Łaguna, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1898, s. 455- 485; zob. też Fed. AKH 9 – Materiały do dziejów pospolitego ruszenia z l. 1497 i 1509, zebrane w części przez A. Pawińskiego, uzup. i wyd. S. Kutrzeba, Kraków 1902, s. 235-388. AKH 11 – Podwody kazimierskie 1407-1432; Rachunki wielkorządowe krakowskie z l. 1461-62 i 1471, wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1909-1913, s. 392-465; 466-526. AKH 16 – Rachunki wielkorządowe krakowskie z r. 1471, wyd. R. Gródecki, Kraków 1951, s. 365-434; zob. też Imbr. AKH 3 seria 2 – Rachunki żupne bocheńskie z l. 1394-1421, wyd. J. Karwasińska, Kraków 1939, s. 123-232. AKP – Archiwum Komisji Prawniczej, poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „ ;Słowniku”. AKT 5 – Najdawniejsza księga sądowa miasta Biecza, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1897, s. 401-450. AKP 8 – Zapiski sądowe województwa sandomierskiego 1395-1444, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1907, s. 61-175. AKP 10 – zob. KSN Al. – Album Studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1, ed. B. Ulanowski, t. 2, ed. A. Chmiel, Kraków 1887-1892. AMetr. – Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. APal. – AlbumPaleographicum, ed. S. Krzyżanowski, tabularum 1-31 textus ed. W. Semkowicz et S. Budkowa, Kraków 1935. APKr. – Archiwum Państwowe w Krakowie. AS – Archiwum książąt Lubartowiczów-Sanguszków w Sławucie, wyd. Z. L. Radzimiński i B. Gorczak, t. 2 (1284-1506), t. 5 (1513-1547), Lwów 1888, 1897. AS rps 19 – Rewizja myt, ceł, mostów i dróg województw małopolskich w 1564 r. pt. „Myta i cła na wodzie, jako promy, mosty, a na ziemi groble, gaci, burki i naprawowanie dróg miastom i pewnem osobom, albo communitatibus vel collegiis nadane”. APKr., Archiwum Sanguszków nr 19. ASK – Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG. Atlas Zabytków – J. Łoziński, A. Miłobędzki, Atlas zabytków architektury w Polsce, Warszawa 1967. AU – Akta unii Polski z Litwą 1385-1791, wyd. S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932. BCzart. – Biblioteka Czartoryskich w Krakowie. BCzart. Katalog – W. Szelińska, J. Tomaszewicz, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, cz. 1: Dokumenty z l. 1148-1506, Kraków 1975; cz. 2: Dokumenty z l. 1506-1828, Kraków 1991. BJ – Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, poniżej sygnatury wykorzystanych rękopisów i ich zawartość. BJ rps 5341 – Księga ławnicza wsi Jadowniki z 1. 1457-1513. BJ rps 5348 II – Ż. Pauli, Wypisy z ksiąg ziemskich proszowskich i lelowskich z 1. 1409-98, 1421-1682. BJ rps 5377 II – Ż. Pauli, Odpisy dok. z 1. 1125- 1656, t. 1-3. BJ rps 5935 – Regestr przywilejów Ich Mściów pp. Porombskich [Porębskich] począwszy od r. 1417... (XVII w.). BJ rps 5945 – Notaty do opisu pojedynczych miejscowości Oświęcimia i Zatora i wypisy z archiwów miejskich i parafialnych zebrane przez J. N. Tarkotę (XIX w.), t. 1-2. BJ rps 6035 III – Regestra ecclesiae collegiatae s. Floriani Cracoviae 1515-19 proventuum decimarum variarum villarum. BJ rps 6222 II – Kopiarz tyniecki. BJ rps 8031 II – F. Piekosiński, Wypisy źródłowe do historii sądów w Polsce. BJ rps 8059 IV – Odpisy dokumentów z l. 1436-1752 zebrane do wydania w kodeksach dyplomatycznych przez F. Piekosińskiego. BJ rps 8846 IV – Kopie różnych akt z XIII do XVIII w. dotyczących głównie spraw majątkowych klasztorów i osób prywatnych (1387-1736). BN – Biblioteka Narodowa w Warszawie. BN mikr. 15250 – Akta kościoła kłobuckiego z l. 1410-1530. BO – Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Bobrzyński i Smolka, Długosz – M. Bobrzyński i S. Smolka, Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków 1893. BOK – Biblioteka Ordynacji Krasińskich. Bon. – A. Boniecki, Herbarz polski, t. 1-16, Warszawa 1899-1913. BOZ – Biblioteka Ordynacji Zamoyskich. BPAN – Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. BPAN Katalog – K. Dziwik, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, cz. 1-3, Kraków 1966-1970. BPAU/PAN – Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Bullarium – Bullarium Poloniae (od t. 5 z podtytułem: litteras apostolicas aliaque monumenta Poloniae Vaticana continens), t. 1-3, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, t. 4, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, H. Wajs, t. 5, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. M. Kowalczyk, A. i H. Wajs, t. 6, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. P. Sczaniecki OSB, M. Kowalczyk, t. 7, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. J. Smołucha, P. Stanko, Romae-Lublin 1982-2006. Burgr. krak. – Burgrabiowie zamku krakowskiego XIII-XVwieku. Spisy, oprac. W. Bukowski, Kórnik 1999. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/5. CE – Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 1: 1382-1492, wyd. A. Sokołowski i J. Szujski; t. 2-3: 1382-1445, 1392-1501, wyd. A. Lewicki, Kraków 1876-1894. Chm. – Księgi radzieckie kazimierskie. Acta consularia Casimiriensia 1369-1381 et 1385-1402, wyd. A. Chmiel, Kraków 1932. Cracovia artificum – Cracoria artificum 1300-1500, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1917. Źródła do historii sztuki i cywilizacji w Polsce, T. 4. Cracovia artificum suppl. i daty – Cracovia artificum supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z najdawniejszych oficjaliów krakowskich lata 1410-1412 oraz 1421- 1424; Cracovia artificum supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z archiwaliów kurialnych i kapitulnych w Krakowie 1433-1440; 1441-1450; 1451-1460; Cracovia artificum supplementa 1462-1475, komentarz, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Wrocław 1985-Kraków 2001. Cracovia artificum suppl. Stwosz – Cracovia artificum supplementa. Krakowskie środowisko artystyczne czasów Wita Stwosza, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Wrocław 1990. DH – Joannis Długossii seu Longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII, ed. I. Ż. Pauli, t. 1-5, Kraków 1873-1877. Opera omnia, T. 10-14. DHn. – Joannis Długossii, Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (t. 1-12), Warszawa 1964–Kraków 2005. DKM – Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII w., wyd. B. Ulanowski, Kraków 1888, AKH 4 s. 111-531. DLb. – Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, ed. L. Łętowski, t. 1-3, Kraków 1863-1864. Opera omnia, T. 7-9. DodGL – Dodatek do „Gazety Lwowskiej” z l.: 1850-1862 i 1872. Dogiel – Codex diplomaticus Regni Poloniae et M. D. Lithuaniae, wyd. M. Dogiel, t. 1, 4, 5, Wilno 1758-1764. DP – Zbiór dokumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, wyd. J. Fijałek, z. 1: 1328-1464, Kraków 1938; t. 2: 1464-1550, oprac. J. Zbudniewek ZP, Warszawa 2004 (wcześniej cyt. mps). DSZ – Dokumenty Sądu Ziemskiego Krakowskiego 1302-1453, oprac. Z. Perzanowski, Kraków 1971. Dworzaczek – W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959. Ep. – Acta Episcopalia Cracoviensia, rps AMetr. Fastnacht Katalog – A. Fastnacht, Catalogus diplomatum Bibliothecae Instituti Ossoliniani. Suplementum 1: 1279-1506, Wrocław 1951; tenże, Katalog dokumentów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, cz. 1: Dokumenty z l. 1507-1700, Wrocław 1953. Fed. – K. Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy świeccy województwa krakowskiego w l. 1374-1506, Kraków 1898, AKH 8 s. 1-290. Gajewaki, Zmiany – M. Gajewski, Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa 1964. GB – Acta castrensia Biecensia. Księgi grodzkie bieckie, rps APKr. GB 1-3 – Acta et decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Biecensis. Księgi sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku bieckim, rps APKr., 1-3. GItin. – A. Gąsiorowski, Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434, Warszawa 1972. GK – Acta castrensia Cracoviensia. Księgi grodzkie krakowskie, rps APKr. Gromnicki Świętop. – T. Gromnicki, Świętopietrze w Polsce, Kraków 1908. Grünhagen, Regesten – Regesten zur schlesischen Geschichte 1-2, bearb. v. C. Grünhagen, Breslau 1875-1886, 1892. Codex diplomaticus Silesiae, T. 7, 16. GrünMark. – Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Furstenthumer im Mittelalter, wyd. C. Grünhagen, H. Markgraf, t. 1-2, Leipzig 1881-1883. GS – Acta castrensia Sandecensia. Księgi grodzkie sądeckie, rps APKr. Guerquin – B. Guerquin, Zamki w Polsce, Warszawa 1974. HE – Hydronymia Europaea, hrsg. von W. P. Schmid, Stuttgart 1985; poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”. HE 3: Wisłok – Gewässernamen in Flussgebiet des Wisłok (Nazwy wodne dorzecza Wisłoka), bearb. v. J. Reiger, Stuttgart 1988. HE 9: Soła i Przemsza – Gewässernamen in Flussgebiet der Oberen Weichsel von der Quelle bis zu Soła und Przemsza (Nazwy wodne dorzecza górnej Wisły od źródeł do Soły i Przemszy), bearb. v. K. Rymut, Stuttgart 1993. HE 13: Dunajec – Gewässernamen in Flussgebiet des Dunajec (Nazwy wodne dorzecza Dunajca), bearb. v. K. Rymut, M. Majtán, Stuttgart 1998. Heck – W. Heck, Archiwa miejskie księstw oświęcimskiego i zatorskiego, Kraków 1891. HW – Hydronimia Wisły, cz. 1: Wykaz nazw w układzie hydrograficznym, pod red. P. Zwolińskiego, Warszawa 1965. IB – Bártfa szabad királyi város levéltára 1319-1526, oprac. B. Iványi, Budapest 1910. Imbr. – Dokumenty klasztoru PP. Norbertanek w Imbramowicach, wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Kraków 1948, AKH 16 nr 2. In. K 1 – Inwentarz starostwa krzepickiego z r. 1532, rps ASK LVI K 1. In. M 1 – Inwentarz dochodów zamku w Melsztynie z r. 1527, rps ASK LVI M 1. In. O 1 – Inwentarze starostwa oświęcimskiego z 1. 1508-49, rps ASK LVI O l/I, II. In. O 2 – Inwentarz starostwa olsztyńskiego z r. 1532, rps ASK LVI O 2. Ind. – Indeks studentów Uniwersytetu Krakowskiego w l. 1400-1500, oprac. J. Zathey i J. Reichan, Wrocław 1974. Informator – „Informator Archeologiczny. Badania”. Kacz. – Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506. Libri iuris civilis Cracoviensis, wyd. Z. Kaczmarczyk, Kraków 1913. Katalog perg. bitb. – Katalog dokumentów pergaminowych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu, oprac. J. Tomaszewicz i M. Zdanek, pod red. W. Bukowskiego, Kraków 2004. Katalog UJ – Catalogus diplomatum pergameneorum Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, ed. K. Kaczmarczyk, Kraków 1953. KatZab. – Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie, Warszawa 1953; t. 3: Województwo kieleckie z. 3, 9, 12, Warszawa 1957-1966; t. 6: Województwo katowickie z. 1, 2, 7, 9, 15, Warszawa 1961-1967; seria nowa t. 1: Krosno, Dukla i okolice, Warszawa 1977. KH – „Kwartalnik Historyczny”. KHKM – „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”. KK – Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej Ś. Wacława, t. 1-2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874- 1883. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 1, 8. KMK – Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa, t. 1-2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1879-1882. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 5, 7. Kniaź. – Z. Kniaziołucki, Materiały do biografii Mikołaja Reja z Nagłowic, ,Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce” 7, 1892, s. 241-641. Kopiarz krzepicki – Kopiarz klasztoru kanoników regularnych w Krzepicach, rps AD Częstochowa. Kopiarz mstowski – Kopiarz klasztoru kanoników regularnych w Mstowie, rps Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 27. Kozierowski BWW – S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, cz. 1-2, Poznań 1926. Krasnowolski Układy – B. Krasnowolski, Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze ziemi krakowskiej w XIII i XIV w., cz. 1: Miasta ziemi krakowskiej, chronologia procesów osadniczych i typologia układów urbanistycznych; cz. 2: Katalog lokacyjnych układów urbanistycznych, Kraków 2004. KRK – Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od 1300 do 1400, wyd. F. Piekosiński i J. Szujski, Kraków 1878. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 4. KRSW – Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, dział w AG. Krzyż. – Księgi ławnicze krakowskie. Acta scabinalia Cracoviensia 1365-1376 et 1390-1397, wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1904. Księga promocji – Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. A. Gąsiorowski przy współpracy T. Jurka, I. Skierskiej, W. Swobody, Kraków 2000. Księgi przyjęć – Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507-1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507-1572, wyd. A. Kiełbicka i Z. Wojas, Kraków 1993. KSN – Najstarsza księga sądu najwyższego prawa niemieckiego w zamku krakowskim, wyd. A. Kłodziński, Kraków 1936. AKP 10. KUJ – Codex diplomaticus Universitatis Studii Generalis Cracoviensis, t. 1-5, Kraków 1870-1900. Kumor Archidiak. – B. Kumor, Archidiakonat sądecki, ABMK 8-9, 1964. Kumor Diec. krak. – B. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1-4, Kraków 1998-2002. Kuraś Materiały – Materiały do dziejów górnictwa i hutnictwa z archiwów Metropolitalnego i Kapitulnego w Krakowie 1379-1640, wyd. S. Kuraś, Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa, t. 3, Wrocław 1959, s. 263-357. Kuraś Ordynacje – Ordynacje i ustawy wiejskie z archiwów Metropolitalnego i Kapitulnego w Krakowie 1451-1689, wyd. S. Kuraś, Kraków 1960. Kurtyka Latyfundium – J. Kurtyka, Latyfundium Tęczyńskie. Dobra i właściciele (XIV-XVII wiek), Kraków 1999. Kurtyka Tęczyńscy – J. Kurtyka, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997. Lbb UJ – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XV-XVIII, Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Seria D; poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”. Lbb UJ I – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, Fundationes pecuniariae Universitatis Iagellonicae in saeculis XV-XVIII, Kraków 1999. Lbb UJ 2 – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, De beneficiorum Universitatis Iagellonicae decimis, columbationibus, missalibus, mensalibus clericaturisque XV-XVIII saec., Kraków 1999. LBG – Liber beneficiorum archidioecesis Gnesnensis, wyd. J. Łukowski i J. Korytkowski, t. 1-2, Gniezno 1880-1881. LDK – Lustracja dróg województwa krakowskiego z roku 1570, wyd. B. Wyrozumska, Wrocław 1971. LibMun. – Liber munimentorum ad bona episcopalia, rps AMetr. LK – Lustracja województwa krakowskiego 1564, cz. 1-2, wyd. J. Małecki, Warszawa 1962-1964. LK 1659-1664 – Lustracja województwa krakowskiego 1659-1664, cz. 1-3, wyd. A. Falniowska-Gradowska i F. Leśniak, Warszawa 2005. LR – Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber Retaxationum),wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław 1968. LS – Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, wyd. W. Ochmański, Wrocław 1963. Łabęcki – H. Łabęcki, Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego, t. 1-2, Warszawa 1841. MAd. – Mapy administracyjne w skali 1:100000. Mapa Obrębów – Mapy w skali 1:25000. Mat. do MWK – Materiały do Słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego (1788-1792) (do Mapy województwa krakowskiego z tego czasu), oprac. K. Buczek i in., Kraków 1931 – Warszawa 1960. Materiały F. Kiryka – Regesty dokumentów z archiwum w Bardiowie sporządzone przez F. Kiryka. Matuszewski Imm. – J. Matuszewski, Immunitet ekonomiczny w dobrach kościoła w Polsce do roku 1381, Poznań 1936. MBiecza – Materiały do historii miasta Biecza (1361-1632), wyd. F. Bujak, Kraków 1914. Metryka Józefińska – Wypisy z Metryki Józefińskiej z 1. 1785-1788, w zbiorach Pracowni SHGK w Krakowie. Metryka UK – Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508. Biblioteka Jagiellońska rkp. 258, t. 1-2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004. MH – „Miesięcznik Heraldyczny”. MI – Knigi polskoj koronnoj metriki XV stoletija 1 (1447-1454), wyd. A. Mysłowski i W. Graniczny, Warszawa 1914. Monumenta Iuris, T. 2. Miech. – J. S. Nakielski, Miechovia, Kraków 1634. Mieg – Mieg, Karte des Königreichs Galizien und Lodomerien 1779-1782, 1:28800. MK – Metryka Koronna, rps AG. MKw. – Tzw. Mapa Kwatermistrzostwa. Topograficzeskaja Karta Carstwa Polskago 1839. Mog. – Monografia opactwa Cystersów we wsi Mogile. Cz. 2: Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego, oprac. E. Janota, Kraków 1867. Morawski, Sądecczyzna- Sz. Morawski, Sądeczyzna, t. 1--2, Kraków 1863-1865. Mp. – Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 1-4, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876-1905. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 3, 9, 10, 17. Mp. 5 – Materiały do t. 5 kodeksu dyplomatycznego Małopolski, rps BPAU/PAN. MPH – Monumenta Poloniae Historica, t. 1-6, Lwów 1864-1893. MPHn – Monumenta Poloniae Historica, series nova. MS – Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. 1-4, 5 cz. 1, wyd. T. Wierzbowski, t. 5 cz. 2, wyd. J. Płocha, A. Rybarski, I. Sułkowska, t. 6, wyd. M. Woźniakowa, Warszawa 1905-1999. MTop. z datą – Mapy w skali 1:100000. MV – Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1-6, wyd. J. Ptaśnik, t. 8, wyd. E. Długopolski, Kraków 1913- 1946; t. 9, vol. 3: Liber receptorum et expensarum Petri Stephani 1373-1375, ed. S. Szczur, Kraków 1994 (wcześniej cyt. Rejestr Świętop.). MWK – Mapa województwa krakowskiego w dobie sejmu czteroletniego, pod kierunkiem W. Semkowicza oprac. K. Buczek przy udziale Z. Kozłowskiej-Budkowej i in., Kraków 1929. Mysz. – Codex Myszkovianae Ordinationis Diplomaticus, recensuit G. Labuda, Chroberz 1940, BPAU/PAN rps 5637. Nazwy Warty – J. Rieger, E. Wolnicz-Pawłowska, Nazwy rzeczne w dorzeczu Warty, Wrocław 1975. Nemec Listinár – Listinář Těšínska, Codex Diplomaticus Ducatus Tesinensis... Sbírka listinného materiáłu k dějinám knížectví Těšínského 1460-95, 1496-1526, (oprac.) E. Němec, v Českém Těšíne 1960-1961. Noga Słownik – Z. Noga, Słownik miejscowości księstwa siewierskiego, Katowice 1994. NP – „Nasza Przeszłość”. OK – Acta officialatus Cracoviensis. Księgi oficjalatu krakowskiego, rps AMetr. Opis żup – Opis żup krakowskich z roku 1518, wyd. A. Keckowa i A. Wolff, Warszawa 1961, KHKM 9, 1961, z. dodatkowy. OW – Księgi oficjalatu wiślickiego, rps BPAU/PAN. P – Księgi podkomorskie rękopiśmienne. Po P dodaje się inicjał odpowiedniej nazwy np. PK księgi podkomorzego krakowskiego (cyt. jako ZK 406-409). Paprocki – B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858. Pawłowski – E. Pawłowski, Nazwy miejscowości Sądecczyzny, cz. 1-2, Wrocław 1971-1975. Perthées – K. de Perthées, Mappa szczegulna województwa... krakowskiego i księstwa siewierskiego... z r. 1787, Paris 1792. PH – „Przegląd Historyczny”. Pohorecki – F. Pohorecki, Catalogus diplomatum Bibliothecae Instituti Ossoliniani nec non Bibliothecae Pawlikowianae inde ab a. 1227 usque ad a. 1505, Lwów 1937. Pol. – Codex diplomaticus Poloniae, t. 1-2, wyd. L. Rzyszczewski i A. Muczkowski; t. 3, wyd. J. Bartoszewicz; t. 4, wyd. M. Bobowski, Warszawa 1847-1887. Proch. – Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607, wyd. A. Prochaska, Lwów 1890. Prochaska Reg. – A. Prochaska (Regesta dokumentów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego z Metryki Litewskiej), „Przewodnik Naukowy i Literacki” 16,1888, cz. 2, s. 83-93, 180-183. PSB – Polski Słownik Biograficzny, t. 1 n., Kraków 1935 n. Rad. – Acta consularia Cracoviensia. Księgi radzieckie m. Krakowa, rps APKr. RAUh – Rozprawy [Polskiej] Akademii Umiejętności. Wydział historyczno-filozoficzny. RB – Rejestr stacji i dochodów ze starostwa bieckiego z 1496 r. BPAU/PAN rps 7126; Rejestr dochodów ze starostwa bieckiego z l. 1508-1510. ASK I, 1, k. 384-535. RD – Rachunki dworu króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi z l. 1388 do 1420, wyd. R Piekosiński, Kraków 1896. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 15. Rejestr Świętop. – Rachunki świętopietrza z l. 1373- 1375, odpis z Liber receptarum et expensarum per Petrum Stephani ab anno 1373 ad annum 1375, BPAU/PAN, rps 8564 t. 2 (wyd. zob. MV 9). Repert. – Z. Kozłowska-Budkowa, Repertorjum polskich dokumentów doby piastowskiej, Kraków 1937. RH – „Roczniki Historyczne”. RI – Inventarium omnium et singulorum privilegiorum, litterarum, diplomatum... in Archivo Regni in Arce Cracoviensi... per commissarios... confectum, wyd. E. Rykaczewski, Lutetiae Parisiorum 1862. RK – Rachunki królewskie z l. 1471-1472 i 1476-1478, oprac. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław 1960. Roty – R. Hube, Roty przysiąg krakowskich z końca XLV w., „Biblioteka Warszawska” 1875. Roty 1 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Nieznane czternastowieczne roty polskie w księgach sądowych ziemskich krakowskich, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 17, Filologia 4, 1958, s. 237-255. Roty 2 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Roty polskie z ksiąg sądowych ziemskich krakowskich z początku XV wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 24, Prace Językoznawcze 6, 1960. Roty 3 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Roty polskie z ksiąg sądowych ziemskich pilzneńskich z początku XV wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 114, Prace Językoznawcze 15, 1965, s. 271-280. RP – 1. Rejestry poradlnego województwa krakowskiego z l. 1490-1520. ASK I, 1 (k. 384-535 → RB); z r. 1530. ASK II, 7. 2. Rejestr poborowy powiatu bieckiego z l. 1507-1508. ASK I, 2. 3. Rejestr łanowego z powiatów sądeckiego i bieckiego z r. 1536. ASK I, 2. 4. Rejestr poborowy województwa krakowskiego z r. 1563. ASK I, 93. RP 1629 – Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, oprac. W. Domin, J. Kolasa, E. Trzyna, S. Żyga, pod red. S. Inglota, Wrocław 1956. RP 1680 – Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680 wraz z aneksem miast według rejestru z roku 1655, oprac. E. Trzyna, S. Żyga, pod red. S. Inglota, Wrocław 1959. RS – „Rocznik Sądecki”. RTH – „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego”. RTH 3 – Wywody szlachectwa w Polsce XIV-XVII w., wyd. W. Semkowicz, Lwów 1913. SA – „Sprawozdania Archeologiczne”. Seruga – J. Seruga, Dokumenty pergaminowe w zbiorach biblioteczno-muzealnych hr. Tarnowskich w Suchej, Tarnów 1936. SG – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, t. 1-15, Warszawa 1880-1902. SH – „Studia Historyczne”. SHGK – Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu. SHGL – Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś, Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Warszawa 1983. SHGSan. – Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, oprac. A. Fastnacht, cz. 1, Brzozów 1991, cz. 2, Brzozów-Wzdów-Rzeszów 1998, cz. 3, Kraków 2002. Siew. – Materiały do księstwa siewierskiego, BPAU/PAN rps 8814. SKO – Soudní knihy osvětimské a zátorské 1440-1562, wyd. R. Rauscher, Praha 1931. SŁŚ – Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, t. 1-9 n., pod red. M. Plezi i K. Weyssenhoff – Brożkowej, Wrocław 1953 – Kraków 2012 n. SP – Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, poniżej dane bibliograficzne tomów wykorzystanych w „Słowniku”. SP 1 – Wyimki z najdawniejszych ksiąg sądowych ziemi krakowskiej mianowicie z l. 1388, 1389 i 1390, wyd. A. Z. Helcel, Warszawa 1856, s. 229-262. SP 2 – Starodawne Prawa Polskiego Pomniki (wypisy) z ksiąg dawnych sądowych ziemskich i grodzkich ziemi krakowskiej, wyd. A. Z. Helcel, Kraków 1870. SP 6 – Decreta in iudiciis regalibus tempore Sigismundi I Regis Poloniae a. 1507-1531 Cracoviae celebrata, ed. M. Bobrzyński, Kraków 1881. SP 7/2 (właściwie: 7/3) – Inscriptiones clenodiales ex libris iudicialibus palatinatus Cracoviensis. Zapiski herbowe krakowskie, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1885. SP 7/3 – zob. wyżej: SP 7/2. SP 8 – Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracoviensis, ed. B. Ulanowski, Kraków 1884-1886. SP 9 – Akta sądu leńskiego wyższego w Gródku Goleskim 1405-1546, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1889. SP 11-12 – Księgi sądowe wiejskie, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1921. Sperka Szafrańcowie – J. Sperka, Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Katowice 2001. Spis – Spis miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1967. Spraw. weg. – Sprawozdania z poszukiwań na Węgrzech dokonanych z ramienia Akademii Umiejętności, Kraków 1919. SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, pod red. W. Taszyckiego, t. 1-6, Wrocław 1965-1983; t. 7: Suplement, pod red. M. Malec, Wrocław 1984-1987. SStarop. – Słownik staropolski, t. 1-11, Warszawa 1953 – Kraków 2005. Stan. – B. Ulanowski, O założeniu i uposażeniu klasztoru w Staniątkach, „RAUh” 28, 1891, s. 1-131. SUB – Schlesisches Urkundenbuch, t. 1, bearb. v. H. Appelt, t. 2, bearb. v. W. Irgang, Wien-Koln-Graz 1971- 1977, t. 3-4, bearb. v. W. Irgang, Koln-Wien 1984-1988, t. 5-6, bearb. v. W. Irgang, Koln-Weimar-Wien 1993-1998. SWPM – zob. Teut. Szczyrz. – S. Zakrzewski, Najdawniejsze dzieje klasztoru cystersów w Szczyrzycu 1238-1382, „RAUh” 41, 1902, s. 1-76. SŹ – „Studia Źródłoznawcze”. ŚlM – Kodeks dyplomatyczny Śląska, wyd. K. Maleczyński i A. Skowrońska, t. 1-3, Wrocław 1956- 1964. Teki Dw. – Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w. [CD-ROM], Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk, oprac. A. Bieniaszewski, R. Prinke, pod red. J. Wisłockiego, wersja wersja Kórnik 1995 – Poznań 1997. Teki Pawińskiego – Teki Pawińskiego, t. 1: Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506, Warszawa 1897; t. 2: Liber quitantiarum regis Casimiri ab a. 1484 ad 1488, Warszawa 1897. Teut. – Acta iuris supremi Magdeburgensis in arce Cracoviensi. Księgi sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim, rps APKr., Teut. (obecnie pod sygnaturą SWPM – Sądy wyższe prawa miejskiego). Tyn. – Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego, wyd. W. Kętrzyński i S. Smolka, Lwów 1875. tzw. ML IV B 6 – (Fascykuł różnych akt min. lustracja dróg z 1570 r., inwentarze, fragmenty lustracji, oryginalne dokumenty papierowe, kopie), rps AG, tzw. Metryka Litewska IV B 6, s. 1-270. UC – Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski i in., Kórnik 1992. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. X. UK – Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1990. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII- XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/2. UŁS – Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XIII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, A. Szymczakowa, Wrocław 1985. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. II/1. UM – Urzędnicy małopolscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka i in., Wrocław 1990. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/1. UN – Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych, nr 1-17 (powiaty woj. krakowskiego), nr 20, 21, 29, 35 (powiaty woj. kieleckiego), nr 56 i 58 (powiaty woj. rzeszowskiego), Warszawa 1963 n. UR – Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Przyboś, Wrocław 1987. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. III/1. US – Urzędnicy województwa sandomierskiego w XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1993. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/3. VG – Visitationes bonorum archiepiscopatus necnon capituli Gnesnensis saeculi XVI, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1920. VL – Volumina Legum, t. 1 (wydanie J. Ohryzki), Petersburg 1859. WAP – Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (obecnie: Archiwum Państwowe w Krakowie). Wawel 2 – Materiały archiwalne do budowy zamku, zebrał i wyd. A. Chmiel, Teka Konserwatorów Galicyi Zachodniej, t. 5, Kraków 1913. Wiel. – Codex diplomaticus Vieliciensis. Kodeks dyplomatyczny wielicki, Lwów 1872. Wiśn. Cz. – J. Wiśniewski, Diecezja Częstochowska, Mariówka Opoczyńska 1930. Wiśn. I. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem, Mariówka Opoczyńska 1930. Wiśn. M. – J. Wiśniewski, Dekanat miechowski, Radom 1917. Wiśn. O. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem, Mariówka Opoczyńska 1933-35. Wiśn. P. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Pińczowskiem, Skalbmierskiem i Wiślickiem, Mariówka Opoczyńska 1927. Wiśn. W. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Mariówka Opoczyńska 1932. Wolski Trzeciescy – M. Wolski, Małopolska rodzina szlachecka XIV-XVI wieku. Trzeciescy herbu Strzemię, Kraków 2005. Wójt. – księgi wójtowskie rękopiśmienne z dodaniem inicjału lub skrótu nazwy miasta. Wp. – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877-1881, t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908, t. 6, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalewicz, Warszawa 1982, t. 7, wyd. A. Gąsiorowski i R. Walczak, Warszawa 1985, t. 8-10, wyd. A. Gąsiorowski i T. Jasiński, Warszawa 1989 – Poznań 1993, t. 11, wyd. A. Gąsiorowski i in., Poznań 1999. WPon. – Wizytacja bpa Michała Poniatowskiego z l. 1782-1783, rps AMetr. 53-57. WR – Akta wizytacji diecezji krakowskiej dokonanej w l. 1595-1599 z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła biskupa krakowskiego, rps AMetr. Wroniszewski Rawicze 1 – J. Wroniszewski, Ród Rawiczów. Warszowice i Grotowice, Toruń 1992. Wroniszewski Rawicze 2 – J. Wroniszewski, Ród Rawiczów. Współrodowcy Warszowiców i Grotowiców, Toruń 1994. WRSkowron – Akta wizytacji dekanatu krakowskiego 1599 r. przeprowadzonej z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła, cz. 1, wyd. ks. C z. Skowron, Lublin 1965. Materiały źródłowe do dziejów Kościoła w Polsce, T. 2. WRWojtas – Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598 z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego, wyd. M. Wojtas, Katowice 1938. Tow. Przyj. Nauk na Śląsku. Fontes 3. Wypisy i daty – Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1440-1500; 1501- 1515; 1516-1525; 1525-1529; 1530-1533; 1534-1535; 1536- 1538; 1539-1541; 1542-1545, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Kraków 1960-1997. Źródła do dziejów Wawelu, T 3-5, T 11 cz. 1-3, T 12 cz. 1-3. Zajączkowscy Materiały – Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 r., cz. 1-2, oprac. S. Zajączkowski, S. M. Zajączkowski, Łódź 1966-1970. ZB – Acta terrestria Biecensia. Księgi ziemskie bieckie, rps APKr. ZCz. – Acta terrestria Czchoviensia. Księgi ziemskie czchowskie, rps APKr. ZDK – Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, wyd. S. Kuraś, cz. 1-2, Lublin 1965-1973. ZDM – Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś i I. Sułkowska-Kurasiowa, cz. 1-8, Kraków 1962 – Wrocław 1975. ZK – Acta terrestria Cracoviensia. Księgi ziemskie krakowskie, rps APKr. ZK 150-155 – Acta iudiciorum Cracoviensium in curia et in conventione. Księgi sądów królewskich nadwornych i wiecowych, rps APKr. ZK 378 – Copiae, inscriptiones et decreta terminorum districtus Biecensis Fragmenta, rps APKr. ZK 406-409 – Acta succameralia Cracoviensia. Księgi podkomorskie krakowskiego z XVI w., rps APKr. ZL – Księgi ziemskie lubelskie w Archiwum Państwowym w Lublinie. ZP – Acta terrestria Pilsnensia. Księgi ziemskie pilzneńskie, rps APKr. Zwierz. – K. Kramarska-Anyszek, Dzieje Klasztoru PP. Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu do roku 1840, NP 47, 1977, s. 5-169. ZZ 12-13 – Acta scabinalia terrestria Osviencimensia, Księgi ziemskie ławnicze oświęcimskie, rps APKr. ZZ 14 – Acta scabinalia terrestria Zatoriensia, Księgi ziemskie ławnicze Zatorskie, rps APKr. ŹD – Źródła dziejowe, t. 14-15: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 3-4: Małopolska, opisana przez A. Pawińskiego, Warszawa 1886. Żaki – A. Żaki, Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1974. Żychl. – T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908. SKRÓTY RZECZOWE : a. – ante (przed) Ak. Krak. – Akademia Krakowska arcbp (i) – arcybiskup (i) arcbpstwo – arcybiskupstwo aut. – autentyk (czny) Bened., bened. – Benedyktyni (ński) biec. – biecki Bożogr. – Bożogrobcy bp (i) – biskup (i) bpstwo – biskupstwo br. – brat, bracia (z imionami) burgr. – burgrabia c. – córka (z imieniem) cc. – córki (z imionami) chęc. – chęciński Cyst., cyst. – Cystersi (ski) Cz. – Czarny (Leszek) cz. – część czchow. – czchowski czech. – czechowski czes. – czeski ćw. – ćwiertnia dek. – dekanat den. – denar diec. – diecezja dok. – dokument drew. – drewniany dystr. – dystrykt dz. – dziedzic (czka) dziedz. – dziedziczny dzierż. – dzierżawa, dzierżawca dzies. – dziesięcina E – East (wschód) ekon. – ekonomiczny (imm.) fals. – falsyfikat fl. – floren folw. – folwark (przy liczbie), folwarczny frank. – frankoński gnieźn. – gnieźnieński gr – grosz grz. – grzywna h. – herb Hier. – Hieronim (przy nazwisku) ident. – identyczny imbr. – imbramowicki imm. – immunitet in. – inny (ni) ind. – indeks Jag. – Jagiełło, Jagiellończyk jez. – jezioro jędrz. – jędrzejowski k. – koło kal. – kaliski kan. – kanonik kan. reg. – kanonicy regularni kap. – kapituła, kapitulny kaszt. – kasztelan Kat. – Katarzyna (przy nazwisku) kat. – katedra, katedralny kl. – klasztor Klar. – Klaryski klaszt. – klasztorny kmiec. – kmiecych kol. – kolegiata komor. – komornik (cy) kon. – konopna (dziesięcina) kop. – kopia koprz. – koprzywnicki kor. – koronny kośc. – kościelny Kr. – Kraków (w opisie bibliograficznym) krak. – krakowski król. – królewski ks. – książę, księżna, księstwo ksiąs. – ksiąski l. – lata lel. – lelowski lub. – lubelski ł. – łany (z liczbą) łęcz. – łęczycki Łok. – Łokietek m. – miasto magd. – magdeburski Małg., Mał. – Małgorzata (przy nazwisku) maz. – mazowiecki miech. – miechowski miej. – miejski mieszcz. – mieszczanin (nie, -ka, -ński) Mik. – Mikołaj (przy nazwisku) mog. – mogilski mps – maszynopis mstow. – mstowski mur. – murowany N – North (północ) n. – następne niej. – niejaki niem. – niemiecki NMP – Najświętsza Maria Panna Norb. – Norbertanki (ński) obow. – obowiązany ok. – około Olbr. – Olbracht opocz. – opoczyński Opol. – Opolczyk opust. – opustoszały or. – oryginał ośw. – oświęcimski p. – punkt (rozdział hasła) pap. – papież (ski) par. – parafia, parafialny patr. – patronat perg. – pergamin pien. – pieniężny pilzn. – pilzneński pkancl. – podkanclerzy pkom. – podkomorzy pleb. – pleban (z imieniem), plebański pocz. – początek pod wezw. – pod wezwaniem pol. – polski poł. – połaniecki posp. – pospolita (moneta) pow. – powiat pozn. – poznański półgr – półgroszek półł. – półłanek pr. – prawo prac. – pracowity (laboriosus) pras. – praskie (czeskie) prawdop. – prawdopodobnie preb. – prebenda prep. – prepozyt prosz. – proszowski (proszowicki) przem. – przemyski przyw. – przywilej pstar. – podstarości r – recto rad. – radomski reg. – regest rodz. – rodzony roz. – rozpierski rps – rękopis ryc. – rycerski rz. – rzeka S – South (południe) s. – syn (z imieniem), także: strona san. – sanocki sand. – sandomierski sąd. – sądowy sądec. – sądecki sieciech. – sieciechowski sier. – sieradzki siew. – siewierski sk. – skojec (z liczebnikiem) sław. – sławetny snop. – snopowa (dziesięcina) sołt. – sołtysi ss. – synowie (z imionami) Stan. – Stanisław (przy nazwisku) staniąt. – staniątecki star. – starosta starosądec. – starosądecki stren. – strenuus stryj. – stryjeczny stwo – starostwo suppl. – supplement szczyrz. – szczyrzycki szer. gr – szeroki grosz szl. – szlachetny (nobilis) szlach. – szlachecki ś. – święty (przy) Ś. – święty (przy wezwaniu) śl. – śląski średz. – średzki śś. – święci świętokrz. – świętokrzyski świętop. – świętopietrze tab. – tablica tenut. – tenutariusz (ka) tyn. – tyniecki uczc. – uczciwy (honestus) Uniw. Krak. – Uniwersytet Krakowski ur. – urodzony (generosus) uw. – uwaga, też w SP 8 oprócz numerów v – verso W – West (zachód) W. – Warszawa (w opisie bibliograficznym) W. – Wielki (Kazimierz) Warn. – Warneńczyk wart. – wartość Waw. – Wawrzyniec (przy nazwisku) wąch. – wąchocki wczesnośredn. – wczesnośredniowieczny wd. – wdowa wezw. – wezwanie węg. – węgierski wiard. – wiardunek (kowy) - [Wiardunek = czwarta część grzywny] wiel. – wieluński wielm. – wielmożny Więc. – Więcesław, Więc(s)ław (przy nazwisku) wiśl. – wiślicki własn. – własność właśc. – właściciel woj. – województwo Wojc. – Wojciech (przy nazwisku) wojn. – wojnicki wójt. – wójtowski Wr. – Wrocław (w opisie bibliograficznym) wspomn. – wspomniany Wstydl. – Wstydliwy ww. – wyżej wspomniany wwda – wojewoda wzm. – wzmianka z. – zeszyt zag. – zaginiony zagr. – zagrodnik (cy) zator. – Zatorski zaw. – zawołanie zawich. – zawichojski Zbig. – Zbigniew (przy nazwisku) zid. – zidentyfikowany zm. – zmarły (z imieniem), zmarł (z datą) zp. – zapiska przekreślona zw. – zwany zwierzyn. – zwierzyniecki ż. – żona (z imieniem) żarn. – żarnowski żyd. – żydowski

skróty nazw miast polskich